Savjet, Stočarstvo

Jedan od postupaka obrade vune je i predenje. Nakon češljanja vune uslijedilo je razmišljanje kako iz iščešljane vune dobiti ispredene niti. I tako smo uz malo razmišljanja, običnih alata u kućanstvu i šetnji po tržnicama gdje se prodaju stare stvari uspjeli napraviti električni kolovrat. Iskreno rečeno muški član ove zajednice koji je izradio grebene prihvatio se i ovog posla. Na tavanima nekih ljudi postoji jedan predmet koji je nekad bio u upotrebi, danas obično skuplja prašinu ili možda negdje služi kao ukras, a to je kolovrat. Na tim starim kolovratima mehanizam je postavljen tako da jednom nogom pokrećemo veliko kolo koje je povezano konopcem s dijelom koji uvrće i namata vunu. S jednog starog kolovrata koji nije bio u funkciji skinuli smo i upotrijebili možemo reći najbitniji dio kolovrata koji uvrće i namata vunu za naš novi osmišljen električni kolovrat. Drvenu konstrukciju kolovrata smo napravili novu, pridodali transformator za struju, elektromotor koji pokreće brisače kod starih automobila i na taj način osuvremenili i olakšali predenje vune.

Slika 1. Električni kolovrat

Predenje vune započinje tako da sjedeći u fotelji nogom pritisnemo prekidač na struju, a transformator uz pomoć elektromotora za brisač pokreće kolo koje je konopcem povezano s dijelom koji uvrće i namata vunu. Iščešljana vuna u obliku crijeva drži se sa obje ruke i lagano započinje uvrtanje i namatanje niti. S desnom rukom zadržavamo da se ne uvrće iščešljana vuna, a lijevom rukom lagano razvlačimo vunene niti iz iščešljane vune i sami određujemo debljinu vune koju želimo da se uvrne i namota na valjak. Kad se na valjak namota dosta ispredene vune, jednostavno prekidačem isključimo struju, skinemo konopac i namotamo vunu na klupka te nastavimo dalje presti.

Slika 2. Predenje vune i namatanje ispredene vune na klupko

Vunu smo započeli presti i počeci predenja su bili vrlo teški. Pucala je, bježala na sve strane i bila nejednake debljine. Upornošću smo savladali tehniku predenja vune i još uvijek se iznenadimo kako nešto novo naučimo, a proces učenja predenja vune kao da nikada ne prestaje. U stvari ovdje treba jako puno ljubavi prema vuni i ovom poslu. Vunu u nas obrađuje i koristi jako malo ljudi. Možemo reći da je predenje vune i njena uporaba u svakodnevnom životu dio naše tradicije, osobito u brdskim krajevima gdje se ljudi više bave uzgojem ovaca. No pojava drugih tekstilnih predmeta vremenom je istisnula obradu vune. Mi smo se potrudili da malo olakšamo proces obrade vune uz suvremene alatke i rado dijelimo ovaj naš izum s drugim ljudima, posebice naglašavajući ukupno djelovanje vune na zdravlje i kvalitetniji život sviju nas.

Slika 3. Prikaz predenja vune na terenu

Slika 4. Košara ispredene vune spremne za pletenje

Pred nama je jesensko-zimsko vrijeme dužih hladnih noći kad je više vremena za ovaj posao i uz vrijeme darivanja koje je pred nama nema boljeg načina nego naše najmilije u obitelji počastiti s parom toplih vunenih čarapa ili šlapica od domaće vune.