Uzgojni oblici u voćartvu
Rezidbom i drugim radnjama (povijanje, privezivanje grana, zelena rezidba) formiramo krošnju stabla.
Cilj je dobiti čvrstu, stabilnu krošnju s velikom rodnom površinom, prozračnu i osvjetljenu, da omogući dopiranje sredstava za zaštitu bilja u sve dijelove, a isto tako i olakšane radove; rezidbu i berbu plodova.
Tri su osnovne skupine uzgojnih oblika:
- Prostorni uzgojni oblici: grane u krošnji su raspoređene na sve strane, ovdje ubrajamo razne oblike piramidalnih krošanja i krošnje u obliku vaze.
- Uzgojni oblici u obliku plohe, ravnine: grane se usmjeravaju u pravcu reda, lijevo i desno, ovdje ubrajamo razne oblike palmeta.
- uzgojni oblici u pravcu: nema razgranate krošnje, kostur čini provodnica na kojoj su razvijeni rodni i nerodni izboji, u ovu grupu ubrajamo razne oblike kordonaca.
Koji uzgojni oblik primjeniti za pojedinu voćnu vrstu ili sortu?
Na to pitanje nije tako jednostavno dati točan i precizan odgovor, treba razmotriti niz čimbenika kao što su: bujnost podloge i sorte, plodnost tla, utrošak ljudskog rada, primjena mehanizacije, površina parcele itd.
Danas se sve više koriste podloge male bujnosti, što iziskuje veliki broj stabala po jedinici površine i malog habitusa. Za jabuku je primjeren uzgojni oblik vretenasti grm ili vitko vreteno.
Vretenasti grm – formiranje uzgojnog oblika:
Primjenjuje se za podizanje nasada jabuka, na slabo bujnim podlogama EM 9 i EM 27, te u nasadima kruške.
Sve više se podižu nasadi šljive, breskve i višnje. Stabla su bujnija, veći su razmaci sadnje i drugi uzgojni oblici, npr: vaza za breskvu i višnju, piramida za šljivu.
Uzgojni oblik vaze za višnju i breskvu, te vretenastog grma za breskvu:
Piramidalna krošnja, vrlo česta u nasadima šljive:
Odsjek HZPSS-a Vukovarsko-srijemske županije,
Ljiljana Bačvanski, dipl. ing., stručni savjetnik
e-mail: Ljiljana.Bacvanski@hzpss.hr